"Robbeneiland" : hoe klein het eiland voor de kust van Kaapstad ook is – amper 3,5 km lang en bijna 2 km breed – het is
wereldberoemd, en berucht. Meer dan 400 jaar lang werd Robbeneiland gebruikt om gevangenen en bannelingen naartoe te sturen, waarvan Nelson Mandela natuurlijk veruit de beroemdste gevangene is.
Het gevangenschap van Nelson Mandela is niet het enige wat er over het eiland te vertellen valt. Nadat het in de 15e eeuw ontdekt werd door Portugese ontdekkingsreizigers, duurde het niet lang voor de eerste gevangenen op het eiland werden vastgehouden.
De Portugese ontdekkingsreiziger Bartholomeus Dias arriveerde in 1488 in Table Bay en dat was tevens het moment dat hij Robbeneiland ontdekte. De Portugezen gebruikten het vanaf dat moment als bevoorradingsplek voor de ontdekkingsschepen die onderweg waren naar het oosten.
Toen Jan van Riebeeck, in 1652 in de Kaap arriveerde, stichtte hij de eerste Europese handelspost in Zuid-Afrika, wat nu Kaapstad is. Hij stelde Robbeneiland in als verversingspost voor de ontdekkingsschepen van de VOC. Er werd gejaagd op zeehonden, pinguïns en schildpadden, zodat de schepen vers vlees mee konden nemen richting het oosten.
Leuk weetje : de naam Robbeneiland is bedacht door de Nederlandse ontdekkingsreizigers, simpelweg omdat het
eiland drukbevolkt werd door zeehonden, oftewel robben.
Lastige zeelieden uit Kaapstad werden hier door de VOC gevangen gezet. Het water rondom het eiland is ijskoud door de koude zeestroom die hier voorbijkomt. Slechts drie ontsnapte gevangenen hebben het overleefd.
Autshumato staat bekend als de eerste gevangene. Hij werd verbannen naar het eiland omdat hij vee had gestolen dat in beslag was genomen door Europese kolonisten. Autshumato was ook één van de enige gevangenen die met succes van het eiland wist te ontsnappen.
Robbeneiland werd gebruikt als gevangenis voor politieke gevangenen vanaf de tijd van de VOC in het midden van de 17e eeuw tot 1996, toen de laatste gevangenen werden vrijgelaten. In 1959 werd het eiland ingericht als zwaarbeveiligde gevangenis. Tijdens het apartheidstijdperk werd het gebruikt om veel antiapartheidsactivisten gevangen te zetten, waaronder Nelson Mandela.
Nelson Mandela zat de eerste jaren na zijn veroordeling (in 1962) in Pretoria Local Prison. Op 13 juni 1964 werd hij overgebracht naar Robbeneiland, waar hij de volgende 18 jaar van zijn leven zou doorbrengen. Hij werd opgesloten in een cel van amper 2 bij 2 meter, afgezonderd van niet-politieke gevangenen.
Samen met andere politieke gevangenen werd hij zowel mentaal als fysiek mishandeld door de bewakers, en werden ze gedwongen om dagelijks zwaar werk te doen. Dat werk bestond onder andere uit stenen hakken in een kalksteengroeve, waarbij Mandela's gezichtsvermogen ernstig beschadigde. Daarnaast werd hij regelmatig opgesloten in een isoleercel wegens het binnensmokkelen van krantenknipsels.
Om de omstandigheden in de gevangenis te verbeteren gingen de gevangenen regelmatig in honger- en / of werkstaking. Samen met vier andere anti-apartheid leiders vormde Mandela het 'High Organ'; een vertegenwoordiging van alle politieke gevangenen op het eiland. Ze startten de 'University of Robben Island': gevangenen gaven elkaar lezingen binnen hun eigen vakgebied, zodat ze van elkaar konden leren. Via het systeem van “each one has to teach one” gaven hoog opgeleide
gevangenen kennis door aan de laag opgeleide. Tijdens het werk in de kalkmijn konden de gevangen soms met elkaar praten, hoewel het van de bewakers niet over politiek mocht gaan.
Vanaf 1967 verbeterden de omstandigheden in de gevangenis. Zwarte gevangenen kregen lange in plaats van korte broeken, de kwaliteit van het eten werd verbeterd en het was toegestaan om spellen te spelen zoals voetbal.
Ondanks de wereldwijde steun en zelfs een oproep van de Verenigde Naties voor zijn vrijlating, bleef Mandela in gevangenschap zitten. In 1982 werd hij overgeplaatst naar Pollsmoor Prison in Kaapstad. Uiteindelijk werd hij pas op 11 februari 1990 vrijgelaten vanuit Victor Verster Prison in Paarl, waar hij een eigen 'huis' binnen de gevangenismuren had en relatief veel vrijheid kende .In 1994 werd hij de eerste zwarte president van Zuid-Afrika.
In 1991 werden de laatste politieke gevangenen vrijgelaten van Robben Island en in 1996 werden de laatste criminelen gevangen overgeplaatst en werd de gevangenis gesloten.
Na het sluiten van de gevangenis wordt Robbeneiland in 1997 toegankelijk voor het publiek. Jaarlijks wordt het eiland door ruim 200.000 mensen bezocht.
Het eiland werd in 1999 door UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed en is nu een museum dat bezoekers trekt van over de hele wereld die meer willen weten over de geschiedenis van het eiland en de rol die het speelde in de strijd tegen apartheid. Het eiland wordt beschouwd als een symbool van “de triomf van de menselijke geest over tegenspoed”.
Bezoekers kunnen rondleidingen over het eiland maken, waaronder een bezoek aan de gevangenis waar Mandela en andere politieke gevangenen werden vastgehouden, evenals andere plaatsen van historisch belang op het eiland. De rondleidingen worden geleid door voormalige gevangenen van het eiland, die hun ervaringen en inzichten in de geschiedenis van het eiland delen.
Voor een bezoek aan Robbeneiland kun je een rondleiding boeken door het Robbeneiland Museum. Het museum biedt een verscheidenheid aan rondleidingen, waaronder rondleidingen over het eiland, inclusief bezoeken aan de gevangenis waar Nelson Mandela en andere politieke gevangenen werden vastgehouden.
De tours vertrekken vanaf de Nelson Mandela Gateway aan het Victoria & Alfred Waterfront in Kaapstad. De tours gaan
dagelijks door, als het weer het toelaat, en de duur van de tour is ongeveer 3,5 uur.
Voor meer informatie contacteer Maîté Iphupho.
De tour omvat een veerboottocht van en naar het eiland, evenals een rondleiding over het eiland. Bezoekers kunnen het eiland ook op eigen gelegenheid verkennen, maar een gids is vereist om de gevangenis te bezoeken.
Naast de rondleidingen biedt het museum ook audiotours in verschillende talen, evenals rondleidingen zonder gids voor degenen die het eiland liever in hun eigen tempo verkennen.
Reactie plaatsen
Reacties